Twierdze, omułki i wodospady. Poczuj, jak bije serce Chorwacji

Niewielkie chorwackie "hrabstwo" leży w środkowej części dalmatyńskiego wybrzeża Adriatyku. Głównymi ośrodkami regionu są dwie miejscowości: Szybenik i Knin. Ten pierwszy od XI w. jest jednym z najważniejszych punktów handlowych wybrzeża Chorwacji. Ten drugi – ze względu na swoje położenie – był stolicą królestwa i najważniejszym miastem chorwackich władców.

Żupania szybenicko-knińska liczy prawie 3 tys. km kw., a wzdłuż wybrzeża rozciąga się liczący 242 wyspy i wysepki Archipelag Szybenicki. Sterczące z morza skały z pojedynczymi zabudowaniami i większe kawałki ziemi z niewielkimi miasteczkami ukoją nerwy nawet najbardziej wymagających turystów, którzy marzą, by osiąść w cichym, spokojnym i kameralnym letnisku.

Zieleń szumi wodospadem

Ci, którzy wolą stały ląd, nie będą zawiedzeni. Rzeka Krka wycięła w płaskowyżu malowniczy krasowy kanion. Jego najbardziej znaną częścią są objęte ochroną wodospady Krka, tworzące jeden z dwóch zlokalizowanych w regionie parków narodowych. Park liczy 109 km kw. więc do najmniejszych nie należy.

Poza wspaniałymi wodospadami, malowniczymi jeziorami, zakolami rzek można tu obserwować wiele gatunków ryb, gadów, płazów i ogromną liczbę różnorodnych ptaków.

Park Krka łączy naturę z historią. W pobliżu znajdują się cenne stanowiska archeologiczne, m.in. rzymska twierdza Burnum, akwedukt czy średniowieczne twierdze. Park możemy zwiedzać dzięki sieci wijących się drewnianych ścieżek i pomostów, skrytych w zieleni wspaniałych drzew, krzewów czy szuwarów. Największy wodospad na Krce, Skradinski Buk jest także miejscem pierwszej europejskiej elektrowni wodnej, uruchomionej w 1895 r. dwa dni po elektrowni Nikoli Tesli na Niagarze.

Krka to niejedyna urokliwa rzeka tych okolic. Wspaniałe kaniony i wodospady można obejrzeć także na rzece Krčić, Čikoli. Warto odwiedzić pasmo górskie Velebit i zajrzeć nad jezioro Vransko, podmokłe chorwackie wybrzeże, zamieszkałe przez ponad 100 wyjątkowych gatunków ptaków. Jak oko smoka wygląda, położone u stóp gór Dynarskich w pobliżu miejscowości Knin, jedno ze źródeł rzeki Cetina o średnicy 15 m i głębokości 115 m.

Żeglowanie na Księżycu

Dla tych, którzy od rzek wolą morze, wyspy i żeglowanie, żupania szybenicko-knińska ma do zaoferowania drugi park narodowy, Kornati, na który składa się prawie 90 księżycowych, porosłych niewielką roślinnością wysp. Żadna z nich nie ma własnego strumienia, źródła czy rzeki. A jedyny dostęp do słodkiej wody zapewniają zbiorniki na deszczówkę.

Ten labirynt wysp to doskonałe miejsce do żeglowania i nurkowania. Nawet podstawowy sprzęt i niewielkie umiejętności pozwalają poznać podwodne rośliny, pełne gąbek ukształtowanie morskiego dna oraz pływające tam ryby.

To ziemia niczyja, prawie niezamieszkała przez ludzi, a więc w niewielkim stopniu oświetlona sztucznym światłem. A skoro tak, latem warto spojrzeć tam w niebo i odkryć doskonale widoczne gwiazdy i gwiazdozbiory.

W tak wyjątkowym miejscu warto coś zjeść. Miejscowe restauracje oferują prawdziwą chorwacką kuchnię, ale ze względu na trudne warunki gotowania (zakup i transport produktów, brak słodkiej wody) za posiłek trzeba sporo zapłacić.

Jedź, maszeruj, zwiedzaj

Region żupanii szybenicko-knińskiej powinni wybrać także wielbiciele wspinaczek, pieszych wycieczek górskich oraz rowerzyści. Na tym terenie znajdziecie mnóstwo doskonale oznaczonych ścieżek rowerowych i pieszych. Można je znaleźć na stronie www.bikeandhike.hr. Dzięki wyszukiwarce każdą wyprawę zaplanujecie zgodnie z waszymi potrzebami, umiejętnościami i lokalizacją oraz określicie dokładny czas, jakiego potrzebujecie, by szlak pokonać.

Z tras rozciąga się piękny widok na wybrzeże. Przemierzając szlak, poczujecie morską bryzę i chłód gajów oliwnych, podążać będziecie wąskimi ścieżkami prowadzącymi do niewielkich siedlisk, wiosek czy atrakcyjnych widokowo i przyrodniczo zakątków górskich oraz rzecznych.

Jeśli kochacie zabytki, w żupanii szybenicko-knińskiej nudzić się nie będziecie. Na niewielkim terenie wyznaczono ok. 600 stanowisk archeologicznych, z czasów neolitycznych, rzymskich i średniowiecznych. Co więcej, znajdziecie tu aż 230 zabytków, w tym dwa o wyjątkowej wartości. Oba zostały wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

To katedra św. Jakuba w Szybeniku, zbudowana na przełomie XIV i XV w., w całości z kamienia. Drugim obiektem jest twierdza św. Mikołaja, część XV–XVII-wiecznego weneckiego systemu obronnego, usytuowana w Szybeniku przy wejściu do kanału św. Antoniego. Do listy warto dodać 11 średniowiecznych twierdz, bo ta żupania spełniała wieki temu funkcje obronne. Tu poczujecie też klimat "Gry o tron", bo wiele plenerów tego serialu nagrywano właśnie w Szybeniku.

Poczuj smak lokalnej historii

A gdy już wszystko obejrzycie, posilcie się lokalną kuchnią. Prostą w przygotowaniu, pachnącą aromatycznymi przyprawami i przyrządzoną z naturalnych, świeżych produktów. Lokalne smaki mają charakter przybrzeżny i morski, ale także kontynentalny, a inspirowane są kuchnią włoską i turecką.

Według mieszkańców omułki z Szybenika rosną 3–5 razy szybciej niż w innej części świata, a smaku pieczonej ryby nie da się porównać z niczym innym. Ci z głębi lądu zachwalają z kolei swoją jagnięcinę z ziemniakami, gotowaną przez kilka godzin pod metalowym przykryciem zwanym peką i warstwą żaru. Miejscowy ser dojrzewający w jagnięcym worku czy suszona szynka dopełniają dzieła.

Warto także spróbować lokalnego deseru – ciasta rožata z mleka, jajek i karmelu, minipączków z likierem oraz migdałowo-miodowego mandulatu. Z tej żupanii nie warto wyjeżdżać, nie skosztowawszy lokalnego wina Babić, białych win Debit i Maraština, wina deserowego Proše, lokalnej brandy czy rakii podawanej razem z suszonymi figami jako rodzaj aperitifu.

Twój rytm to rytm Chorwacji

Kochasz plaże i morze? Mocno pofalowana linia Adriatyku zapewni ci idealną przestrzeń do kąpieli, spacerów, a nawet nocowania. Wystarczy znaleźć kamping z widokiem na morze.

Jeśli kochacie kulturalne imprezy, zgiełk, artystyczne zamieszanie, to również jest to doskonała lokalizacja. Szybenik jest siedzibą Festiwalu Dzieci, odbywającego się co roku na przełomie czerwca i lipca. Co więcej, możecie wybrać się na Średniowieczny Festiwal odbywający się we wrześniu, Wyścig Osłów w Tribunj czy festiwale oryginalnych pieśni dalmatyńskich.

Jeśli wolicie relaks w ciszy, znajdziecie tu również miejsce na romantyczne spacery w pięknych, pachnących ziołami ogrodach, np. średniowiecznym przy klasztorze św. Wawrzyńca w Szybeniku lub poddacie ciało wyciszającym zabiegom SPA w licznych ośrodkach. A jeśli chcecie przeżyć coś naprawdę mocnego i tylko adrenalina nadaje waszemu życiu smak, wybierzcie kitesurfing, nurkowanie, skateboarding, żeglarstwo czy jazdę na rolkach. Jedno jest pewne. Żupania szybenicko-knińska to skondensowane, pełne lokalnego smaku, atrakcji i niezapomnianych wrażeń serce Chorwacji. Idealne miejsce na wakacyjny wyjazd.